W dniach od 6 do 8 lipca 2022 roku miałem okazję uczestniczyć w niesamowitym spotkaniu. Niemal 50. dyrektorów i animatorów kultury z całej Polski w domu Pracy Twórczej w Radziejowicach pracowało podczas warsztatu, który ma pomóc w stworzeniu Programu Zaproś nas do siebie Regiony. Cieszę się, że mogłem znaleźć się w tym gronie.
Zaproś Regiony
Czym ma być Zaproś Nas do Siebie Regiony? W zasadzie jeszcze do końca nie wiadomo. To właśnie przez trzy dni przedstawiciele instytucji, które brały udział w programie Zaproś nas do Siebie na przestrzeni lat 2017-2021 dzieli się opiniami na temat programu. Pierwszy dzień minął bardzo przyjemnie. Były wspomnienia, opowieści i prezentacje roczników. Każdy czymś się wyróżniał, ale wszyscy czuli klimat programu, te więzi, spojrzenie na pracę w kulturze. Miłym akcentem była prezentacja zdjęć ze wszystkich edycji, które uczestnicy warsztatu wspólnie oglądali podczas kolacji. Wieczór zwieńczony był koncertem Kapeli Niwińskich oraz warsztatami tanecznymi z Piotrem Zgorzelskim. Zabawy, rozmowy, planowanie wspólnych przedsięwzięć trwało bardzo długo.
Drugi dzień to już konkretna ciężka praca nad przygotowaniem narzędzi do wspierania kadr kultury i ośrodków, które tego potrzebują. Podzieleni na małe kilkuosobowe zespoły tworzyliśmy persony (wizualizacja przykładowego odbiorcy działań). Następnie wspólnie szukaliśmy rozwiązań na wybrany problem. Było ich bardzo wiele. Pomysły zostały zebrane i zapewne zostaną opracowane, by mogły służyć jako narzędzia dla instytucji kultury.
Trzeciego dnia podsumowano pracę oraz przedstawiono plan na dalsze działania nad Programem Zaproś Regiony. Uczestnicy i uczestniczki zmęczeni, jednak w dobrym humorze rozjechali się do domów naładowani pozytywną energią. Zatem czym ma być Zaproś Regiony? Z tego co na dziś wiadomo ma wspierać i pobudzać w regionach instytucje, które jeszcze nie wzięły udziału w tym programie. Jak to się uda? Biorąc pod uwagę kreatywność i zapał uczestników warsztatu w Radziejowicach to z pewnością dobrze. Pracujemy nad tym już z miejsc naszej aktywności.
Zaproś Podlaskie
Do tej pory z Województwa Podlaskiego w Programie Zaproś nas do Siebie wzięło udział 5 instytucji tj. z Choroszczy (2018), Grajewa (2018), Łomży (2019). Kleszczel (2019) i Gródka (2021). Dwie biorą udział w tym roku czyli Wasilków i Supraśl. Na spotkaniu w Radziejowicach pojawiło się jedynie trzech przedstawicieli Podlaskiego. Byli to dr Tomasz Dudziński z Grajewskiego Centrum Kultury, Adrian Bienias – z Hładyszki w Kleszczelach oraz ja w sumie trochę z Choroszczy (choć już tam nie pracuję) trochę z Wasilkowa (aktualnego miejsca pracy), ale z pewnością z doświadczeniem wielopoziomowym z wielu miejsc, gdzie realizowany był program. Podczas wspólnej pracy jako przedstawiciele regionu planowaliśmy lokalne wizyty studyjne, jakie moglibyśmy zrobić dla instytucji z Podlasia. Hasło naszej projektowej wizyty to „Swego nie znacie…”. W planie znalazły się prezentacje dobrych praktyk tworzenia w oparciu o produkt regionalny, dziedzictwo oraz współpraca z mieszkańcami. Mam nadzieję, że będziemy mogli ten projekt wcielić w życie. Wiemy też, że warto zacieśniać więzy współpracując z absolwentami Programu Zaproś, którzy znajdują się w naszej okolicy.
Za tych, których nie ma
Wśród pozytywnych emocji ze spotkania dawno nie widzianych znajomych oraz poznania tylu nowych wartościowych osób znalazł się też czas na refleksję. Często pojawiały się głosy, że dziś w instytucjach, które brały udział w programie Zaproś Pracuje już nie wielu pracowników, którzy mieli okazje doświadczyć Zaprosia. Nie ma też wielu wartościowych dyrektorów i dyrektorek, którzy odeszli ze swoich instytucji wskutek różnych zdarzeń. Jest to temat na oddzielny artykuł, więc taki pewnie powstanie. Prowadzenie instytucji w duchu Programu Zaproś nas do Siebie, niektórzy wójtowie i burmistrzowi odbierają jako negatywny lub co gorsza zagrażający ich pozycji. Są też pracownicy ośrodków kultury, którzy zainspirowani wyjazdami odchodzą z pracy do innych miejsc lub na swoje. Program Zaproś wspiera kadry. Jeśli w wyniku takiego wsparcia ktoś zmieni pracę, to też dobrze świadczy o programie, który motywuje kadry kultury do działań, czasami na własną rękę, ale zawsze z korzyścią końcową dla pracownika kultury. Ci, którzy zostają dbają o to, by instytucja i jej kadry wciąż się zmieniali na lepsze.
Moc Środowiska
Jakiś czas temu przeczytałem wypowiedź jednego z burmistrzów, że nie da się zarządzać instytucją kultury bywając w środowisku, na warsztatach i szkoleniach. To słowa z wywiadu o stanie kultury w gminie. Wiem, że na pewno nie da się nieustannie polepszać oferty i działania ośrodka kultury zamykając się w granicach własnej gminy. Wcześniej, czy później zawsze to kończy się obniżeniem jakości i stratą dla odbiorców. Spotkania tego typu jak Zaproś Regiony, które skupia świadomych ludzi kultury, kreatywnych i chcących ciągle się rozwijać to nie tylko wymiana doświadczeń, idei, pomysłów i dobrych praktyk ale także wielkie wsparcie, możliwość odczuwania jedności, wsparcia i zrozumienia. Bycie częścią środowiska ludzi kultury wzmacnia i pomaga w trudnych chwilach. Warto bywać na wszystkich skopaniach i być z ludźmi z branży. Daje to wiele możliwości do rozwoju i współpracy, z której finalnie i tak korzystają lokalni odbiorcy instytucji kultury.
Mam nadzieję, a raczej wiem, że Zaproś Regiony to będzie kolejna dobra propozycja dla kadr kultury proponowana przez Narodowe Centrum Kultury. Tym bardziej przemawia za tym fakt, że do przygotowania jego zaproszono byłych realizatorów Programu Zaproś, którzy licznie odpowiedzieli i przybyli do Radziejowic. Cieszę się, że jestem częścią tego środowiska, które wzmacnia i inspiruje.